گرچه حسین پارسایی در مقام دبیر جشنواره پیش از این، نوید داده بود که در اختتامیه، دبیر بیست و نهمین جشنواره معرفی میشود، اما این اتفاق برخلاف چند دوره قبلی نیفتاد و در مقابل، آیین پایانی جشنواره با گلایه هنرمندان به پایان رسید.
در این مراسم که با حضور سیدمحمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکترمحمدحسین ایمانی خوشخو معاون هنری وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی، حسین پارسایی دبیر جشنواره و هنرمندان تئاتری برگزار شد، علاوه بر معرفی برگزیدگان بخش مسابقه بینالملل، جایزه کانون منتقدان جهانی تئاتر، جایزه مردمی و برگزیده تئاتر مناطق، از چندین چهره شناخته شده تئاتر ایران تقدیر و تجلیل شد.
گلایهها در صحنه
هرچند قرار بود آیین پایانی جشنواره بدون سخنرانی برگزار شود، اما هنرمندانی که روی صحنه آمدند، با توجه به حضور مسئولان ترجیح میدادند این قرار را نادیده بگیرند تا گلایههای خود را به گوششان برسانند.
داریوش فرهنگ، کارگردان «گالیله» زمانی که روی صحنه آمد، فرصت را غنیمت شمرد و گفت که جایزه گرفتن برای «گالیله» حکایتی دارد. باید به «گالیله» هم جایزه داد؛ چون رنجهای زیادی در زمان «گالیله» بودن خود دیده است.
این کارگردان در ادامه افزود: در تمام دنیا تئاتر با پشتوانه کمکهای دولتی امکان تداوم پیدا میکند. در تئاتر ایران جابهجاییهای بیحاصل مدیران به استیصال هنرمندان میانجامد و این شیوه سالهاست که تکرار میشود.
فرهنگ در ادامه به نقش مدیران اشاره کرد و گفت: وظیفه مدیران است که توجه ویژهای به جوانان شهرستانی داشته باشند که با همت و تلاش اما سختی و تلخی روزگار میگذرانند اما تئاتر را زنده نگهمیدارند.مدیران باید بزرگان فردای تئاتر ایران را مورد توجه قرار دهند.
داریوش فرهنگ که از سالها پیش گروه تئاتر پیاده را تاسیس کرده و حالا بعد از سالها نمایش گالیله را روی صحنه آوردهاست، در آخر صحبتهای خود تئاتر را یکی از زیباترین نشانههای حیات هر ملت دانست و خاطرنشان کرد: هنرمندان وظیفهای جز ایستادن در کنار مردمی که با پر کردن سالنهای نمایش هنرمندانشان را تنها نمیگذارند، ندارند. تنها آرزویم شاد کردن مردمی است که شاد نیستند و نشاندن لبخندی به لبهای آنهاست که لبخند نمیزنند.
اما اعتراض بعدی مربوط به بهزاد فراهانی بود که برای دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد از نگاه منتقدان جهانی تئاتر در نمایش «خدا در آلتونا حرف میزند» روی سن آمد.
فراهانی که بنا به گفته خودش بعد از 38 سال بار دیگر برای گرفتن جایزه روی صحنه آمد، با اشاره به سالهای دور گفت: نزدیک به 60بازیگر را در میدان شوش تهران پرورش دادم اما چند سال است مدیران ارشاد مرا بهعنوان هنرمندی نقزن میشناسند. اما نقزدن من به خاطر تئاتر و جامعه تئاتری است.
آخرین کارگردانی این هنرمند، نمایش «فیروزه» بود که آذر گذشته اجرا شد، و او اعلام کرد که بعد از این نوشتن وکارگردانی را در تئاتر ترک خواهد کرد. او در ادامه افزود: این اعتراض من است.
اگر روزی برای بازیگری دعوتم کردند میآیم وگرنه بازیگری را هم ترک میکنم. جایزه خود را هم به 3 نفر تقدیم میکنم؛ به همسرم، دختر بزرگم که امسال حق او را در تئاتر و سینما خوردند و دختر دیگرم که غم نبودش در این کشور دلم را سوزاند.
اما اعتراض دیگر متعلق به بهروز غریبپور بود که در آیین اختتامیه از او تجلیل شد. او در این مراسم گفت: در دوره مدیریت قبلی شهرداری تهران وقتی تقاضای بازنشستگی کردم دوستان آنقدر ذوق زده شدند که بهسرعت تقاضای مرا پذیرفتند. اما در حکم بازنشستگی من نوشتند کارمند متوفی بهروز غریبپور.
کارگردان اپراهای عروسکی رستم و سهراب، مکبث، عاشورا و مولوی در ادامه افزود: سالهاست که از حق بیمه محروم هستم و حقوق ناچیز بازنشستگی میگیرم. آقای قالیباف شهردار تهران انسان بزرگی است.
وقتی ایشان حکم مرا دیده بود باورش نمیشد که برایم بنویسند من مردهام. همینجا میگویم که من زنده هستم حتی اگر بمیرم.سیدمحمد حسینی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، هم وقتی روی سن آمد از تئاتر گفت و اینکه حضور در صحنه تئاتر جهانی تا وقتی بودجه و پرداختن به زیربناهای تئاتر مناسب نباشد، میسر نیست.
وزیر ارشاد در بخش دیگر صحبتهای خود از پرداختن مدام هنرمندان به آثار نویسندگانی همچون مولیر و شکسپیر انتقاد کرد و آن را عاملی برای دست نیافتن به استقلال هنری دانست و گفت: البته تلاشهایی که تاکنون با نشأت گرفتن و اجرای جزء به جزء آنها صورت گرفته قابل تقدیر است اما فراموش نکنیم نهضت ترجمه گاه به جمود و نفی وجود میانجامد.
پس معاونت هنری میبایست هم خود را به سمت نگارش متون نمایشی متناسب با فرهنگ اصیل ایرانی سوق دهد و هم درامنویسان را مورد توجه خاص قرار دهد.
پس از سخنان وزیر ارشاد و نام بردن وی از مولیر وشکسپیر، وقتی اصغر همت برای دادن جایزه دکتر محمد رضا خاکی روی صحنه آمد طی سخنان کوتاهی شکسپیر و مولیر را متعلق به تمام بشریت دانست و از وزیر ارشاد درخواست کرد که این جملات باعث عدماجرای این آثار نشود.
درآیین پایانی جشنواره از ایرج راد، داریوش فرهنگ، آتیلا پسیانی، مریم معترف، محمدرضا خاکی، هادی نامور وبهروز غریبپور تقدیر شد.
همه برگزیدگان جشنواره بینالمللی تئاتر فجر 28
برگزیدگان جایزه مردمی
بهترین نمایش ایرانی از نگاه تماشاگران: گل، با امتیاز 40/4 از 5
بهترین نمایش خارجی از نگاه تماشاگران: میز، از لهستان با امتیاز 71/2 از 5
بهترین نمایش تئاتر مناطق: خانه کاغذی از کرمانشاه
برگزیدگان از نگاه منتقدان جهانی
بهترین موسیقی: ابراهیم یساولزاده توسی و میثم جوادی (پریخوانی عشق و سنگ)
بهترین طراحی صحنه و لباس: سحر افتخارزاده(اتللو)
بهترین بازیگر زن: سیما تیرانداز (پریخوانی عشق و سنگ)
بهترین بازیگر مرد: بهزاد فراهانی (خدا در آلتونا حرف میزند)
بهترین نمایشنامهنویسی: امیر ارجمند (تور عروس)
بهترین کارگردانی: عاطفه تهرانی (اتللو)
بهترین نمایش: مکاشفه در باب یک میهمانی خاموش (رضا حداد)
برگزیدگان مسابقه بینالملل
بهترین موسیقی: فرشاد فزونی (خنکای ختم خاطره – ایران)
بهترین طراحی صحنه و لباس: منوچهر شجاع (خنکای ختم خاطره – ایران)
بهترین بازیگر زن: ستاره پسیانی (خانه – ایران)
بهترین بازیگر مرد: فابریزیو پوگلیزه (دکتر فرانکشتاین- ایتالیا)
بهترین نمایشنامهنویسی: حمیدرضا آذرنگ (خنکای ختم خاطره – ایران)
بهترین کارگردان: نیما دهقان (خنکای ختم خاطره – ایران)
جایزه ویژه هیات داوران: رضا ثروتی (مکبث – ایران)
جایزه بزرگ4 هزار دلاری: نیما دهقان (خنکای ختم خاطره – ایران)